Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

I.YARIYIL DERS İÇERİKLERİ

BİL Y501 Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3+0)

Bilimin tanımı, amaçları, bilimsel yöntemin ilkeleri, araştırma konusunun tespiti ve hazırlık aşaması, araştırma çeşitleri, kaynakların araştırılmasında kütüphaneler, bilgisayar ve internetin sunduğu yeni imkanlar ve anahtar sözcükler yardımıyla kaynak taraması yapılması, araştırma için önemli genel başvuru kaynakları, kaynakların bilimsellik düzeylerinin belirlenmesi ve okunup değerlendirilmesi, kaynakça kartları hazırlanması, not kartı hazırlanması, konu kaynakçası kartı hazırlanması, araştırmanın yazılması; üslup ve biçimsel koşullar, metin aktarmaları, dipnotların ve kaynakçanın yazılması, kaynak gösterme yöntemleri, e-kaynakların kullanımı.

SBKY 120 Devlet Kuramları (3+0)

Devlet kavramı ve farklı devlet modelleri, devletin ortaya çıkış teorileri; modern devletin tarihsel ve felsefi evrimi, farklı devlet kuramlarına referansla eleştirel bir perspektiften incelenmesi. Devletin tarihsel ve felsefi evrimine ilişkin kavramsal çerçeve, devlet kuramlarının klasik ve çağdaş yaklaşımları, devlet kuramlarında öne çıkan öncelikli tartışma konuları. Ayrıca güç, ideoloji, siyasal sistem, egemenlik, otorite, meşruiyet, refah, kapitalizm, bürokrasi, sözleşme, uyuşum, tarafsızlık, özgürlük, demokrasi, farklılık, müdahalecilik, ayrılıkçılık ve kozmopolitanizm gibi kavram ve konular.

SBKY 121 Türk Politik Kültürü (3+0)

Kültür ve politik kültür kavramları, farklı politik kültür türleri, politik kültüre ilişkin alan araştırmaları ve metodoloji; Türk politik kültürünün unsurları ve bu unsurların kökenleri, politik kültürün dönemselleştirilmesi; Türk politik kültürünün temel unsurlarından devlet, güç, çatışma, uzlaşma eksiliği, rekabet gibi kavramlar ele alınması.

SBKY 122 İnsan Hakları ve Özgürlükleri (3+0)

Ders, insan hakları ve özgürlüklerinin tarihsel gelişim süreci, İHÖ kavramının demokrasi ile ilişkisi, İHÖ kavramının ekonomi ve siyaset ile ilişkisi, İHÖ yönelik kuruluşlar, temel hukuki düzenlemeler üzerinde yürütülecek tartışmalara dayanmaktadır. Ders, katılımcılarına İnsan Hakları ve Özgürlüklerini siyasetin temel kavramlarıyla ilişkili biçimde değerlendirme ve güncel soruları bu ilişki çerçevesinde yorumlama yetisi kazandırmayı amaçlamaktadır.

SBKY 123 İktidar, Mekân ve Söylem Analizi (3+0)

İktidar kavramı ve iktidar teorileri, iktidarın psikolojik ve sosyolojik kökleri, iktidarın toplumsal analizi, iktidarın mekansal ve söylemsel analizi ile açık ve örtülü iktidar konuları üzerinde yapılacak olan tartışmalara dayandırılacaktır. Ders katılımcılarına iktidarın mekan, mimari ve söylemdeki yansımalarına ilişkin yorum yetisi kazandırmayı amaçlamaktadır.

SBKY 124 Uluslararası Göç ve Diaspora (3+0)

Ders, göçün ve diasporanın tanımı, göç ve diaspora teorileri ve yaklaşımları, toplumsal değişmenin ekonomik ve kültürel değişmeyle ilişkisi, mobilizasyon kavramı, göç ve mekan ilişkisi, göçmen, mülteci, sığınmacı, diasporan kavramları arasındaki farklılıklar, kır kent ilişkisi bağlamında göç, getto kavramı, suç ve göç ilişkisi ve Türk işgücü ve beyin göçü konuları üzerinde yürütülecek tartışmalara dayandırılacaktır. Dersin amacı bu kapsamda göç ve diaspora disiplinlerinin temel kavramlarına hakim, güncel gelişmeleri yorumlayabilen ve bu doğrultuda yeni fikir ve çözüm önerileri geliştirebilen bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır.

SBKY 126 Çevre Politikası ve Hukuku (3+0)

Derste çevre politikası ve hukukunun amacı, kapsamı, temel ilkeleri (önleme, işbirliği, eşgüdüm, kirleten öder, katılım, ihtiyat gibi) kavram ve konularına yer verilecek; çevre hakkı, sürdürülebilir kalkınma, çevresel bozulmanın önlenmesi ve kirlilik kontrolü, çevresel etki değerlendirmesi, cezai ve hukuki sorumluluk konuları uluslararası gelişmeler ve Türkiye’deki mevcut çevre mevzuatı çerçevesinde -örnek yargı kararları incelenerek değerlendirilecektir.

SBKY 127 Kamu Yönetiminde Kuramsal Yaklaşımlar (3+0)

Bu dersin amacı, öğrencilerin kamusal hizmetlerin sunum biçimini belirleyen temel kuramsal yaklaşımları öğrenmelerini sağlamaktır. Derste kamu yönetimi gelenekleri, klasik kamu yönetimi kuramları, yeni kamu işletmeciliği, yönetişim, yeni kamu hizmeti, neo-Weberyan devlet, kamusal değer ve e-devlet konuları işlenmektedir.

SBKY 128 Kamuda Etik Yönetim (3+0)

Bu derste, etikle ilgili temel kavramlar, etiğin unsurları, yönetsel etik, yönetsel etiğin felsefi boyutları, kamu yönetiminde etiğin önemi, etik ikilemler, etik ilke ve standartlar, etik yasaları, ihbarcılar ve korunmaları, etiğe dayalı yönetim kültürü, etik karar verme, karakter ve erdem etiği, Türkiye´de yönetsel etikle ilgili normatif çerçevenin öğretilmesi amaçlanmaktadır.

SBKY 129 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları (3+0)

Genel olarak anlaşmazlık ve uyuşmazlık kavramı. Alternatif uyuşmazlık çözümünün genel esasları, temel özellikleri ve yararları. Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları olarak arabuluculuk, uzlaştırmacılık ve tahkim. Türk hukuk sisteminde alternatif uyuşmazlık çözümü. Hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk. Ceza uyuşmazlıklarında uzlaştırmacılık.

SBKY 130 Göç Sosyolojisi (3+0)

Göç kavramının özellikleri, göç türleri, göçün dinamikleri, sebepleri-sonuçları ve göç trendleri, sığınmacı, mülteci, göçmen, vatansız kavramları, ulus ötesi/ulus aşırı göçler, göçle ilgili kavramların hukuki ve toplumsal boyutları, göçle ilgili teoriler, küreselleşmenin nüfus hareketlerine etkileri, göç-kimlik-coğrafya ilişkisi, entegrasyon-asimilasyon-çokkültürcülük ve etnisiteye ilişkin teorik yaklaşımların göçle ilişkisi.

SBKY 131 Türkiye’de Göç Yönetimi ve Göç Politikaları (3+0)

Göçün devlet politikalarına yansıması, göç yönetiminin araçları, göçün tarihsel boyutu, Türkiye’de iç göç ve dış göç hareketleri, Cumhuriyet öncesi ve sonrası Türkiye’de göç olgusu, geçmişten günümüze Türkiye’ye ilişkin göç istatistikleri ve bu verilerin yorumlanması, göç üzerine güncel meseleler, Türkiye’nin göç yaklaşımı, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve bu çerçevede kurulan Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün incelenmesi, göç yönetiminde yaşanan diğer gelişmeler.

SBKY 132 Türk Devlet Geleneğinde Yönetim Anlayışı (3+0)

Türk Devlet geleneğine hâkim olan unsurlar, Genel Türk yönetim tarihi, İlk Türk Devletlerinde yönetim, Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Devletlerinde Yönetim, Osmanlı Devleti’nde yönetim, Türkiye Cumhuriyeti yönetim anlayışı, Türk Devletlerinde Cihan anlayışı, Türklerde devlet ve yurt toprağı, Türklerde yönetim ve insan, Türklerde yönetim ve halk-millet anlayışı.

SBKY 133 Yönetimde İnsan İlişkileri (3+0)

Örgütlerdeki insan ilişkileri ile ilgili problemleri çözme, insan ilişkilerini anlama ve örgütsel verimliliği artırma, iletişim, mobing, CT, değişim ve diğer örgütsel konulara ilişkin örnek olaylar ve rol-play uygulamaları.

SBKY 134 Yerel Yönetimler (3+0)

Yerel yönetim sistemleri, yerel yönetimlerin tarihsel gelişimi, Türkiye’de yerel yönetimlerin tarihsel gelişimi, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri, belediye yönetimleri, köy ve mahalle yönetimleri, yerel yönetim sistemleri, yerel özerklik, Dünya'da yerel yönetimler, merkezi ve yerel yönetimlerin ilişkileri, yerel yönetim birlikleri, yerel yönetimlerin personeli ve denetimi, yerel seçimler, yerel yönetimlerde reform.

SBKY 135 Genel Kamu Hukuku (3+0)

Kamu hukukunun diğer hukuk türlerinden ayrımı, kamu hukukunun kapsamı, anayasa, ceza, icra iflas, devletler genel ve vergi hukuku gibi dalları genel olarak incelenmekte; devletin tanımı, unsurları ve teorilerine yer verilmektedir.

II.YARIYIL DERS İÇERİKLERİ

SEM 301 Seminer (3+0)

Danışman öğretim üyesinin çalıştığı bilimsel alandaki bilgi, görgü ve deneyimlerinin aktarılması, öğrencilere bilimsel etik ve çalışma disiplininin, güncel literatürü izleyebilme ve değerlendirebilme yeteneğinin kazandırılması, akademik etik ve akademik yazma disiplini gibi konular incelenmektedir.

SBKY 220 Siyaset Biliminde Nitel Araştırmalar (3+0)

Nitel araştırmalara (esnek desen çalışmaları) temel kavramlar; nitel araştırma yönteminin temel unsurları, genel araştırma stratejileri ve nitel araştırmada kullanılan başlıca yöntemler: Vaka analizi, etnografik çalışmalar, fenomenoloji, kuram oluşturma, anlatı çalışması. Nitel araştırmada başlıca veri elde etme yöntemleri ve elde edilen verilerin analiz edilmesi. Mülakat ve mülakat türleri, gözlem, odak grup görüşmesi, diğer yazılı ve görsel malzemeden veri elde edilmesi. Verilerin analizinde bilgisayar programlarının kullanılması ve analiz edilen verinin raporlanması. Örnek siyaset bilimi nitel araştırma uygulamaları.

SBKY 221 Türk Siyasetinin Yapısal Analizi (3+0)

Türk siyasetini açıklamada kullanılan temel dönemlendirmelerin ele alınması (1800’lü yıllara kadar, 1800-1900, 1900-1946, 1946 ve sonrası); Türk siyasetinin yapısal özelliklerini belirleyen ve etki eden temel unsurlar: Merkez-çevre, bürokratik seçkinler-eşraf ilişkileri, ordu-siyaset ilişkileri ve bir ana kırılma hattı olarak darbeler, modernleşme süreci ve Türk siyasetine yapısal etkileri, toplumsal kimlik ve toplumsal kimliğin siyasete etkileri, ideolojik kırılmalar ve siyaset; demokrasi, seçim geleneği ve siyasal partiler.

SBKY 222 Türkiye’de Siyasi Akımlar (3+0)

Ideoloji kavramı, tarihsel süreç, modern ideolojilerin ortaya çıkışı; çağdaş siyasi ideolojilerin/akımların temel kabul ve redleri; Türkiye’de siyasi akımlar, tarihsel arka plan; kişiler, figürler ve temel tartışmalar; dönemselleştirme ve sosyopolitik olayların tarihsel akışı ile siyasi akımların değişen niteliği ve tartışma konuları. Siyasi akımlar ve siyasi gelişmelerin konjonktürel olarak ilişkilendirilmesi; siyasi akımların siyaseti etkileme ve belirleme kapasitesi, siyasi akımlar ve politik kültür ilişkisi.

SBKY 223 Kimlik ve Siyaset (3+0)

Ders, kimlik kavramı, kimliğin oluşum süreçleri, bireysel ve toplumsal kimlik, kimlik ve kültür, kimlik ve siyaset, kimlik siyaseti başlıklarında yürütülecek olan tartışmalara dayandırılacaktır. Dersin bu kapsamdaki amacı, katılımcılara kimliğin kavramı, kimliğin biçimlendirici gücü ve kimlik siyaset ilişkisi üzerine düşünme yetisi kazandırmaktır.

SBKY 224 Toplumsal Cinsiyet ve Politika (3+0)

Ders, beden ve biyo-politika, cinsiyet algısı, cinsiyetin toplumsal ve siyasal kurulumu, cinsiyetçilik kavramı, toplumsal cinsiyet kavramı, ataerki kavramı, toplumsal cinsiyet ve demokrasi, eşitlik ve pozitif ayrımcılık kavramları, cinsiyet ve kültür, cinsiyet ve siyaset, cinsiyet ve ekonomi, kadının toplumsal konumu üzerinde yürütülecek tartışmalara dayandırılacaktır. Ders katılımcılarına cinsiyet politikaları ve siyaset arasındaki ilişki siyaset ve sosyoloji birlikteliği içerisinde yorumlama yetisi kazandırmayı amaçlamaktadır.

SBKY 225 Kentsel Yerel Hizmetler (3+0)

Nüfus- mekân ve hizmet ilişkisi, farklı sistem ve ülkelerde kentsel yerel hizmetler, kamu hizmetleri sunum yöntemleri, ülkemizde kamu hizmeti ve tarihsel analiz, kamu hizmetlerine vatandaş katılımı gibi konular ışığında kamu yönetimi alanındaki teorik bilgilerle pratiğin bütünleştirilmesi açısından yararlı olacağı düşünülen bu derste, merkezi ve yerel idarelerin imar, su ve kanalizasyon, ulaşım, alt yapı, çevre sağlığı, temizlik, katı atık, ulaşım, kültür-sanat, sosyal hizmetler, spor gibi kentsel ve yerel düzlemde vermiş olduğu hizmetler incelenecektir. Hizmetlerin görülme usulleri, sorunlar ve hizmetlerin geliştirilmesi yönündeki analizler çerçevesinde değerlendirilecektir.

SBKY 226 Su Politikaları ve Güvenliği (3+0)

Uluslararası su hukuku, kentsel, endüstriyel ve tarımsal su yönetimi, iklim değişikliği ve su-gıda güvenliği, su kaynakları, sulak alan, havza, kıyı alanları yönetimi, HES’ler - su ve enerji, su ayak izi, Türkiye’de su hizmetlerinin örgütlenmesi, su ve sağlık.

SBKY 227 Kamu Politikası ve Analizi (3+0)

Kamu Politikası Analizi dersi, kamu siyasalarının belirlenmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamalarında aktörler arasındaki ilişkileri inceleyen bir derstir. Bu dersin amacı kamu yönetimi sistemlerinde yaşanan hızlı değişimleri analiz etmek için gerekli kuramsal araçları öğrencilere sunmaktadır. Derste kamu politikası analizinin gelişimi, kamu politikası kavramı, kamu politikası analizi modelleri, siyasa ağları, karar-alma yöntemleri, Türkiye’de kamu politikalarının belirlenme süreci ve sorunlar gibi konular ele alınacaktır. Öğrenciler bu derste seçtikleri bir siyasa örneğini modeller ve yöntemler çerçevesinde analiz ederek rapor hazırlayacaklardır.

SBKY 228 E-Devlet (3+0)

Bu dersin amacı kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet verme biçimlerini ve örgütsel yapılarını değiştiren elektronik devlet uygulamaların gelişimini inceleyerek öğrencilerin değişen teknolojik koşullara uyum sağlayabilmelerini sağlamaktır. E-devlet uygulamalarının ekonomik, sosyal, siyasal ve örgütsel etkileri ele alınmakta, uygulama örnekleri sunulmakta ve yeni eğilimler tartışılmaktadır. Ders kapsamında örgütlerde teknolojik değişimin yönetilmesi ve e-devlet uygulamalarının kuramsal ve pratik açılardan değerlendirilmesi konuları işlenmektedir.

SBKY 229 Bilirkişilik (3+0)

Yargılama hukukunun temel ilkeleri, ispat hukukuna ilişkin temel kavramlar. Bilirkişinin nitelikleri yetkileri ve ödevleri. Bilirkişilerin uyması gereken etik ilkeler. Bilirkişinin yükümlülükleri. Bilirkişinin denetimi ve sorumluluğu. Bilirkişi incelemesine başvuru ve bilirkişi incelemesinin konusu. Bilirkişinin görevlendirilmesi, bilirkişinin görevden kaçınabileceği haller. Bilirkişi incelemesinin yapılması, bilirkişi raporu ve rapora itirazî.

SBKY 230 Uluslararası Karşılaştırmalı Göç Politikaları (3+0)

Küreselleşen göç karşısında uluslararası politika gündeminde göçün yeri, uluslararası göç yaklaşımları, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin faaliyet alanı, işlevselliği, Avrupa Birliği’nin göç ve iltica politikası, karşılaştırmalı göç politikaları; Ortadoğu-Kafkaslar-Orta Asya-Balkanlar-Afrika ve Latin Amerika’da göç ve iltica.

SBKY 231 Mikro-Milletler ve Mikro Milliyetçilik (3+0)

Millet kavramı, mikro milletlerin yapısal özellikleri, diğer milletlerden ayırt edici nitelikleri, mikro milletlerde milli bilincin oluşması, milli hareketlerin oluşum evreleri, milliyetçilik ve mikro milliyetçilik kavramları, karşılaştırmalı mikro millet yapıları.

SBKY 232 Stratejik Yönetim (3+0)

Dersin genel tanıtımı ve temel kavramlar, stratejik yönetim süreci ve modeli; stratejik vizyon ve misyonun geliştirilmesi; stratejinin oluşturulması, stratejide düzeyler, strateji ve rekabet avantajı: genel strateji, dikey bütünleşme stratejileri, işbirliği stratejileri, savunmacı ve saldırgan stratejiler, strateji oluşturma; çevre analizi, endüstri ve rekabet analizi teknikleri, işletmenin kaynak ve rekabet kapasitesinin değerlendirilmesi, analitik tekniklerle alternatif strateji geliştirme, strateji seçiminin boyutları ve strateji seçim politikaları, yeni oluşan endüstrilerde strateji ve politikalar, olgun endüstrilerde strateji ve politikalar, parçalı endüstrilerde strateji ve politikalar, gerileyen sektörlerde strateji ve politikalar, uluslararası pazarlarda strateji ve politikalar, stratejinin uygulanması: kaynak kapasitesinin oluşturulması ve organizasyonun yapılandırılması, stratejinin değerlendirilmesi.

SBKY 233 Türkiye’de Hükümet Sistemi ve TBMM’nin Çalışma Düzeni (3+0)

Kuvvetler ayrılığı ilkesinin ve hükümet sistemlerinin genel olarak incelenmesi, Türkiye’de mevcut hükümet sisteminin incelenmesi, Türkiye’de mevcut hükümet sistemin önceki hükümet sistemleriyle karşılaştırılması, devletin hukuki fonksiyonu olarak yasama, yasama fonksiyonunun önemi ve parlamentoların norm koyma tekeli, etkin ve katılımcı kanun yapım sürecinin önemi, sivil toplum ve kanun yapım süreci, kanun kavramı, şekli kanun kavramı, maddi kanun kavramı, kanun teklifi, kanun tasarısı, kanunların türleri, kanunların hazırlanması yazılması ve görüşülmesi, hızlı yasama sürecinde içtüzüğün önemi.

SBKY 234 Liderlik ve Motivasyon (3+0)

Liderlik ve motivasyon özel sektörde olduğu kadar kamu kurumlarında görevli yöneticiler için de önem taşımaktadır. Özellikle kısıtlı kamu kaynaklarının etkili ve verimli kullanılmasında ve beklenen hedeflere ulaşılmasında bu nitelik ve becerilerin önemi artmaktadır. Bu derste liderlik ve motivasyon konularındaki klasik ve güncel kuramsal yaklaşımlar işlenmektedir. Derste kamu kurumlarının özgül koşulları tartışılarak değerlendirilmektedir.

SBKY 235 Kamu Yönetiminde Denetim (3+0)

Yönetim ve denetimin birbiri ile ilişkili ve birbirini destekleyen sistemler olduğu dikkate alındığında Türkiye’de 2000’li yıllarda yönetim sürecinde başlayan değişim ve dönüşümün denetim sürecinde de paralel bir değişim ihtiyacını ortaya çıkardığı gerçeği ile karşılaşılmaktadır. Teftiş geleneğinden sorunlara çözüm arayıcı ve yol gösterici bir denetim yaklaşımına geçişin kamuda faydalı sonuçlar yaratacağına dikkat çekilmektedir. Bu kapsamda dersin içeriği geleneksel denetim yaklaşımından yeni denetim yaklaşımına geçiş süreci dikkate alınarak oluşturulmaktadır. Amaç, gerek idari gerekse mali denetimle ilgili bilgiler verildikten sonra yeniden yapılanma sürecinde ortaya çıkan yeni denetim türlerine önem ve öncelik verilmesidir. Bu süreçte denetimin yerinin ve işlevinin nasıl olması gerektiği yönünde açıklamalar yapmak ve öneriler geliştirmektir.